تأثیر وقف و ابتدا بر معنای قرآن (از ابتدای سوره اسراء تا انتهای سوره فاطر)

thesis
abstract

فن وقف و ابتدا، ابزاری برای دریافت مفهوم کلام الهی است، که از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. در تلاوت یک آیه، گاه با وجوه مختلف وقف و ابتدا، معانی متفاوتی پدید می آید که این معانی گاه صحیح نیستند و حتی موجب ایجاد فساد در کلام الهی می شود، گاه صحیح اند اما مراد حقیقی کلام نیستند. قاری باید با تشخیص مراد اصلی، آیه را به گونه ای تلاوت کند که معنای حقیقی به مخاطب القا شود. بنابراین قاری قرآن علاوه بر درک مفهوم آیات قرآن، باید از اثر گذاری وقف و ابتدای خود بر معنا نیز آگاه باشد. در این پایان نامه در پی مطالعه و بررسی اثر وقف و ابتدا بر معنای آیات قرآن هستیم. هدف از این تحقیق، تبیین نقش وقف و ابتدا در ارائه معانی عبارتهای قرآنی است. با تغییر محل وقف یا ابتدا می توان در عبارت پردازی و جمله بندی آیه، تغییراتی اعمال کرد که حاصل آن، ارائه معانی مختلف از آیه است. این پژوهش از ابتدای سوره اسرا تا پایان سوره فاطر، با بررسی آیات و عرضه مواضع وقف بر دو منبع منار الهدی فی بیان الوقف و الابتداء (اشمونی 1422ق) و علل الوقوف فی القرآن الکریم (سجاوندی 1422ق) وجوه متفاوت وقف و ابتدا را استخراج کرده است، هر کجا که این وجوه، خالق معانی متعدد است همچنین مواردی که در یک موضع، دو حالت وقف و وصل، در نگاه اول، موهم تفاوت معنا بوده است، با توجه به شواهد لغوی، نحوی، تفسیری و حدیثی، وجه ارجح در تلاوت آیه مشخص گردیده است. در برخی از موارد، مهمترین رهنمونِ ترجیح وجهی بر وجه دیگر، سیاق آیات بوده اند. از مجموع آیاتی که دارای وجوه نحوی متعدد بوده اند، تعداد 24 آیه ذیل عناوین: رابطه وقف و ابتدا با ترکیب ادبی آیات، اثر وقف تعسف بر معنای آیات، اثر وقف لازم بر معنای آیات، مواضع مشهور وقف معانقه و اثر وقف و وصل ِفواصلِ آیات بر معنا، مورد تحلیل و بررسی خاص قرار گرفتند. همچنین تلاوت قراَء مشهور در این مصادیق، بررسی و گزارشی از چگونگی وقف و ابتدای آنان ارائه شده است. طی این مراحل آشکار شد که ترکیب ادبی آیات قرآن با وقف و ابتدا ارتباط وسیعی دارد به طوری که با ارائه وجوه نحوی، محل های متفاوتی برای وقف و ابتدا قابل تشخیص است. وقف تعسف، اختلال آشکار در معنا و مفهوم کلام الهی وارد کرده و درجه خطای آن، دارای مراتبی است، عدم تبعیت از مواضع معین وقف یا تبعیت از اقوال ضعیف نحوی می تواند پدید آورنده وقف تعسف باشد. ضرورت وقف لازم، بخاطر جلوگیری از اختلاط معانی است، در برخی از آیات، وصل دو جمله به هم، موهم معنایی است که خلاف مقصود و مراد آیه است و گاه موجب فساد معنایی می گردد. وجوه مختلف وقف و ابتدا یا وقف و وصل آیات، پیرو تفاوت آراء نحوی و وجوه تفسیری است. ارتباط وقف و ابتدا با تفسیر، لغت، نحو، قرائت، بلاغت، روایت و فقه، ارتباطی عمیق است. در پایان به این نتیجه دست خواهیم یافت که وقوف قرآنی بر القای معنای آیات، نقش مهمی دارد و انتخاب هر کدام از مواضع وقف و ابتدا سبب القای مفاهیم خاصی در ذهن مخاطب می شود. واژگان کلیدی: ابتدا، تفسیر، قرآن، قرائت، وصل، وقف

similar resources

اثر وقف و ابتدا بر معنای قران (از ابتدای سوره مائده تا انتهای سوره نحل)

وقف و ابتدا در القای مفاهیم هر کلامی ایفای نقش می کند و در مورد قرآن از آن روی که با دستورالعمل هدایت بشر و کلام الهی سر و کار داریم ،حساسیتی ویژه یافته است؛ لذا به طبع اهمیت این دانش زمان حضرت نبی اکرم (ص) باز می گردد. در تلاوت یک آیه گاه با تغییر محل وقف و ابتدا، معانی گوناگونی ایجادمی شود. تلاوت کننده قرآن باید بتواند با تشخیص مراد اصلی خداوند، آیه را به گونه ای تلاوت کند که معنای حقیقی کلام...

15 صفحه اول

اعراب قرآن ابن هشام انصاری از سوره اسراء تا سوره ناس

قرآن کریم معجزه جاویدی است که به اذن الهی بر قلب خاتم الانبیاء نازل گردیده و پس از نزول در تمام دوره ها بالاترین انگیزه و اساسی ترین محور برای پژوهش های اسلامی و عربی بوده است و بدون شک در این میان بیان نکات اعرابی خود قرآن کریم به عنوان مدخل و اساس فهم معانی والا و ژرف آن از اهمیت ویژه ای بر خوردار است . بر همین اساس از دیر باز دانشمندان بسیاری به بیان جوانب اعرابی قرآن پرداخته اند چه در ضمن ...

15 صفحه اول

تصحیح و تحقیق بخش سیزدهم از صفوه التفاسیر علامه شبر (از ابتدای سوره ی حج تا انتهای سوره ی فرقان)

یکی از بهترین شیوه ها برای انتقال علوم و معارف اسلامی از کتابت است. در گذشته بر روی این شیوه تأکید بیشتری بوده است و علما و دانشمندان آثار خود را بصورت مکتوب به آیندگان انتقال می دادند. حال برای استفاده از این آثار گرانبها نیاز است که متون قدیمی إحیاء و تصحیح شوند تا قابل استفاده برای همگان گردند. از این آثار بجای مانده می توان به کتاب ارزشمند و پر بار صفوه التفاسیر نوشته ی سید عبد الله شبر اشا...

تصحیح و تحقیق شانزدهم صفوه التفاسیر علامه شبر(از ابتدای سوره ی صافّات تا انتهای سوره ی فصّلت)

یکی از بهترین شیوه ها برای انتقال علوم و معارف اسلامی کتابت است. در گذشته بر روی این شیوه تأکید بیشتری بوده است و علما و دانشمندان آثار خود را بصورت مکتوب به آیندگان انتقال می دادند. حال برای استفاده از این آثار گرانبها نیاز است که متون قدیمی إحیاء و تصحیح شوند تا قابل استفاده برای همگان گردند. از این آثار بجای مانده می توان به کتاب ارزشمند و پر بار صفوه التفاسیر نوشته ی سید عبد الله شبر اشاره ...

بررسی آیات استثنایی سوره ­های انعام و اسراء

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

full text

تصحیح قسمت دوازدهم نسخه خطی تفسیر « صفوه التفاسیر » علامه شبر ( از ابتدای سوره مبارکه مریم تا انتهای سوره مبارکه انبیاء )

از صدر اسلام تا زمان حاضر؛ متفکران، نویسندگان و دا نشمندان کوشیده اند، حاصل مطالعات و تحقیقات خود را به صورت مکتوب در دسترس همگان قرار دهند و برای آیندگان به یادگار بگذارند، و حاصل این تحقیقات در جهان اسلام به جایی رسیده است که از حد اِحصاء بیرون است و کتابخانه های بزرگ در تمام دنیا مملو از این آثار می باشد. بر کسی پوشیده نیست که ترقی و تعالی یک جامعه آن زمان مقدور می گردد که از آثار گذشتگانش آ...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده الهیات

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023